Kore'de Yeni Yıl (Sollal/설날)

Bugün Kore'nin geleneksel takvimine göre yeni yılın başlangıcı. Şu an Kore'de değilim ama yaptığım ödevler ve araştırmalarım sonucu birçok bilgi elde etmiştim. Şimdi onları sizlerle paylaşacağım.

Seollal(Sollal/설날) Kore'de kutlanan önemli bayramlardan biri. Günü ay takvimine göre hesaplandığı için her yıl farklılık gösterir. Fakat Kore'nin meridyenleri esas alındığı için bizim bayramlarımızda kullandığımız ay takviminden farklı.

Sollal'de Kore'de üç gün tatildir. İnternette araştırma yaparken Sollal'den önceki günün Shinjeong(신정/Şincong), yeni yılın ilk gününün Sol(설) ve kutladıkları üçüncü günün Gujeong(구정/Gucong) olarak adlandırıldığını okumuştum. Başka bir yerde de Sollal'ın Şincong ve Gucong olarak da adlandırıldığını yazmışlar. Hangisinin doğru olduğunu bilemediğim için Koreli arkadaşıma sordum. Sonuç olarak; Gujeong ve Seollal aynı günmüş aslında. Ama Gucong eskiden kullanılan adıymış. Şimdilerde Sollal'i kullanmakla birlikte yaşlılardan Gucong olarak adlandıranlar da varmış. Şincong ise şu anda kullanmakta olduğumuz Miladi takvimin 1.ayının 1.günüymüş. Yani yeni yıl.

Özet;

Sollal ve Gucong; 음력(Imryok/Kore'nin ay takvimi)'a göre yeni yılın ilk ayının ilk günü

Şincong; 양력(Yangryok/Batı takvimi/Miladi takvim)'a göre yeni yılın ilk ayının ilk günü

Aslında Kore'de bayram kutlama süreci bizim bayramlarımıza da çok benziyor. Onlar da bayramdan önce hazırlık sürecine giriyorlar. Alışveriş, temizlik, misafirlere hazırlanacak yemekler, verilecek harçlıklar... Evet, Kore'de de çocuklara harçlık veriliyormuş :) Hatta bizim gibi mendil içinde verenler bile varmış.

 Yemeklere gelecek olursak, bu bayrama özel hazırlanan yemeklerden Doggug(떡국/Ddeokguk) başı çekiyor. Doggug pirinç lokumuyla yapılan bir tür çorba. Pirinç lokumu da ayrı bir konu. Pirinç keki desem bilirsiniz belki. Kek diye geçiyor ama kekle alakası yok. Bu yüzden pirinç lokumu demek daha mantıklı.

Bu bayramda Doggug yenmesinin de bir nedeni var tabii ki. Kore'deki yaş sistemini duyanınız vardır belki. Anne karnındaki 9 aylık dönemi de yaşlarına katıyorlar. Sollal'de de yedikleri Doggug ile yeni yaşlarını almış oluyorlar. Yani Kore'ye gittiğinizde Sollal'de Doggug yerseniz, hepsini bitirdiğiniz anda 1 yaş büyümüş olacaksınız :)

Bunların yanı sıra masa düzeni de çok önemlidir. Çaryesang(차례상/Charyesang) olarak adlandırılıyor bu masa. Bu sadece Sollal için geçerli olmayıp Çusok(추석/Chuseok), cenaze töreni, evlilik töreni gibi önemli günlerde de kesinlikle yapılması gerekiyor. Masaya koyulacak yiyeceklerin yeri önceden bellidir ve kesinlikle bu düzene göre koyulması gerekmektedir.

Sabah erkenden kalkan Koreliler, öncelikle masanın önünde yapılan kısa bir törenden sonra aile büyüklerini selamlarlar. Bu tören Sebe(세배/Sebae) olarak adlandırılır. Biz nasıl büyüklerimizin elini öpüyorsak onlarda saygılarını eğilerek gösteriyorlar. Bu eğilerek verilen selamın da bir yöntemi var.

Kızlar ve erkeklerin değişiklik gösteren selamı şu şekilde;

Gördüğünüz gibi kızların hangi elinin üstte, erkeklerin eğildiğinde hangi ayağının önce olacağı bile çok önemli.

Bu süreçte 새해 복 많이 받으세요(Sehe-bok-mani-badıseyo) diyerek birbirlerinin yeni yılını kutlarlar.

Yeni yılda bütün güzellikler sizinle olsun diye çevirebiliriz sanırım.

Bu günde oynanan birkaç geleneksel oyunda var. Biraz da onlardan bahsedelim.


                                                                                                                                  

윷놀이(Yutnori)Çubuklar havaya atılıyor ve düz ya da ters gelmesine göre gördüğünüz tabloda taşlar hareket ettiriliyor. Taşlarını ilk kim bitiş noktasına getirirse o kazanıyor. Çok eğlenceli bir oyun.

제기차기(Cegiçagi)
O küçük püsküllü topları en çok sektiren kazanıyor. Ben üçten fazla yapamıyorum :(















널뛰기(Noldügi)Tahterevallide zıplama oyunu :)) Çok eğlenceli görünüyor.

팽이(Penği)Topaç?